De Israëlische politiek heeft de afgelopen decennia grote veranderingen doorgemaakt. Van 1948 tot eind jaren ’70 werd de Israëlische politiek gedomineerd door (voorlopers van) de Arbeiderspartij, die wordt gezien als de ‘bouwer’ van de huidige staat Israël. Er waren echter ook andere partijen actief, waaronder Herut (de voorloper van de huidige Likoed-partij) en verschillende kleinere religieuze en communistische partijen.
De Israëlische samenleving was in het begin duidelijk gefragmenteerd op basis van afkomst en sociale achtergrond. Joodse Israëli’s van Ashkenazische (‘Europese’) afkomst en kibbutzniks (Israëli’s die afkomstig waren uit de kibboets, collectieve, socialistisch-Zionistische gemeenschappen) hadden een duidelijk overwicht in de samenleving, ten koste van Joodse Israëli’s van Mizrachi (‘Noord-Afrikaanse’ en ‘Aziatische’) afkomst en, bovenal, ten koste van de Palestijnse minderheid. In de afgelopen decennia is het veel Mizrachi gelukt te stijgen op de maatschappelijke ladder en vormen Joodse immigranten uit Ethiopië en de voormalige Sovjet-Unie nu een nieuwe Joodse onderklasse. De Palestijnse minderheid vormt echter de ware onderkant van de Israëlische samenleving; discriminatie tegen deze minderheid is wijdverspreid.
De welvaart in Israël is in haar ruim zestigjarig bestaan enorm gestegen, maar zoals gezegd deelt niet iedereen in deze welvaart. Veel Palestijnse Israëli’s ervaren hun positie daarnaast als problematisch, door te wonen in een land waarmee ze weliswaar historische banden hebben, maar dat gedomineerd wordt door een politieke ideologie (het Zionisme) waarmee zij zich allesbehalve kunnen identificeren en waarin discriminatie tegen de Palestijnse minderheid in verregaande mate geïnstitutionaliseerd is. In de afgelopen jaren wordt deze minderheidsgroep er steeds vaker van beschuldigd niet loyaal te zijn aan de staat en ‘een vijfde colonne’ te vormen.
Sinds het einde van de jaren ’70 heeft de Arbeiderspartij flink aan invloed moeten inboeten, ten koste van rechtse en religieuze partijen. De Israëlische kolonistenbeweging heeft een steeds fermere grip gekregen op de politiek, overigens niet alleen op politici aan rechterzijde maar ook op politici aan linkerzijde. Niet alleen onder ‘rechtse kabinetten’ maar ook onder ‘linkse kabinetten’ is de nederzettingenpolitiek in de afgelopen decennia verder uitgebreid.
Een Ander Joods Geluid
Op dit moment is er sprake van een steeds verdere verharding en verrechtsing van het politieke en maatschappelijke klimaat, waarbij antidemocratische en openlijk racistische uitingen steeds gangbaarder worden. De opkomst van partijen als het extreemrechtse en ultranationalistische Yisrael Beitenu en een afnemende tolerantie voor kritische geluiden binnen Israël over de bezetting van de Palestijnse gebieden zijn daar uitingen van. Een Ander Joods Geluid ziet deze ontwikkeling als zeer zorgwekkend. Wil Israël daadwerkelijk haar ‘democratische’ karakter bewaren, dan dienen er fundamentele stappen te worden gezet om (institutionele) discriminatie van de Palestijnse minderheid uit te bannen en dient er ruimte gecreëerd te worden voor andere visies op Israëls verleden, heden en toekomst.
Verdere documentatie:
